Ρινοφαρυγγικός αεραγωγός - NPA

 

            Υπάρχουν πολλοί λόγοι που θα μας ωθήσουν στο να αποφασίσουμε οτι χρειάζεται να εξασφαλίσουμε τον αεραγωγό ενός τραυματία στο πεδίο της μάχης. Μερικές  από  τις  αιτίες  απόφραξης  ανώτερου  αεραγωγού είναι η απώλεια συνείδησης, οι κακώσεις σπλαχνικού κρανίου, εμέσματα – αίμα, ξένο σώμα, φλεγμονή, λαρυγγόσπασμος – οίδημα λάρυγγα.

            Υπάρχουν διάφορες τεχνικές για να εξασφαλίσουμε τον αεραγωγό, όπως η ανύψωση πώγωνος (chin lift), έλξης σιαγόνας (Jaw thrust) και η θέση ανάνηψης (recovery position). Η κάθε μια τεχνική από αυτές αφορά σε διαφορετικές περιπτώσεις.

            Ένα «εργαλείο» που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για την εξασφάλιση του αεραγωγού είναι ο Ρινοφαρυγγικός Αεραγωγός (NPA: Nasopharyngeal Airway).

            Το NPA, είναι ένα είδος εξασφάλισης αεραγωγού. Δηλαδή, είναι ένας σωλήνας που εξασφαλίζει οτι το οξυγόνο θα εισέλθει από το άνοιγμα του αεραγωγού (ρουθούνι) εώς, τουλάχιστον, τον φάρυγγα. Είναι λιγότερο ερεθιστικός από τον στοματοφαρυγγικό και γίνεται καλύτερα ανεκτός ακόμα και από ασθενείς που δεν έχουν πλήρη απώλεια συνείδησης. Μπορεί να είναι σωτήριος για τη ζωή ασθενών με σφιγμένα δόντια, τριγμό ή  γναθοπροσωπικές  κακώσεις,  όπου η εισαγωγή ενός στοματοφαρυγγικού είναι αδύνατη.

            Όταν  υπάρχουν  έμετος,  εκκρίσεις,  αίμα  ή  ξένα  σώματα αυτά  θα  πρέπει  να  αναρροφηθούν  ή  να  απομακρυνθούν,  ώστε οι τεχνικές απελευθέρωσης των αεραγωγών να είναι αποτελεσματικές.  Ακόμη  και  ασθενείς  οι  οποίοι  βρίσκονται σε κώμα μπορεί να έχουν έντονα αντανακλαστικά, οπότε η αναρρόφηση θα πρέπει να γίνεται με προσοχή με τον κίνδυνο εμετού και εισρόφησης.

            Η  επιλογή  του  καταλληλότερου  μεγέθους  ρινοφαρυγγικού  αεραγωγού  γίνεται  μετρώντας  το  μήκος  του,  από  το ρουθούνι  μέχρι  το  λοβό  του  αυτιού,  αν  και  επίσης  σημαντικό  είναι  το  εύρος  του  ρουθουνιού  από  το  οποίο  θα  περάσει.  Μεγέθη  6-7mm  συνήθως  είναι  κατάλληλα για   τους περισσότερους ενήλικες. Μπορούμε να εκτιμήσουμε εαν το μέγεθος κάνει στον συγκεκριμένο τραυματία αν το πάχος του είναι μικρότερο από το μικρό δάχτυλο του χεριού του.

            Κατά    την   εισαγωγή τους μπορεί να προκληθεί ρινορραγία από κάκωση του  ρινικού  βλεννογόνου.  Εάν  ο  αεραγωγός  είναι  πολύ  μακρύς μπορεί προκληθεί έμετος ή λαρυγγόσπασμος, από διέγερση  των  γλωσσοφαρυγγικών  ή  λαρυγγικών  αντανακλαστικών. Σε κατάγματα βάσης κρανίου καλό είναι να αποφεύγεται  η  τοποθέτηση  τους  και  να  προτιμούνται  οι  στοματοφαρυγγικοί αεραγωγοί.

            Όταν αποφασίσουμε οτι θέλουμε να εξασφαλίσουμε τον αεραγωγό με NPA, πρέπει να αποκλείσουμε τις αντενδείξεις όπως παραμόρφωση και κατάγματα στη μύτη.

            Βασική  προϋπόθεση  για  να  είναι  αποτελεσματικοί  οι  χειρισμοί  απελευθέρωσης  του  αεραγωγού  είναι  να  υπάρχει  αναπνοή.  Εάν  αυτή  απουσιάζει  ή  είναι  ανεπαρκής  θα  πρέπει  άμεσα  να  βρεθεί  τρόπος  υποκατάστασης  ή  υποβοήθησης της. Αυτό μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους ανάλογα  με  την  υπάρχουσα  γνώση,  την  εμπειρία  και  τον 

διαθέσιμο εξοπλισμό.

            Συγκεκριμένα στις οδηγίες του TCCC, αναφέρεται ότι σε τραυματία με αισθήσεις, χωρίς απόφραξη αεραγωγού δεν χρειάζεται καμία επέμβαση. Σε αναίσθητο τραυματία, χωρίς απόφραξη αεραγωγού, ως πρώτο βήμα είναι η τεχνική ανύψωσης πώγωνος (Chin lift) ή έλξης σιαγόνας (jaw thrust). Έπειτα, τοποθετούμε ρινοφαρυγγικό αεραγωγό (ΝPA) και τοποθετούμε τον τραυματία σε θέση ανάνηψης. Σε τραυματία με αποφραγμένο ή επαπειλούμενο αεραγωγό, επιτρέπουμε να πάρει οποιαδήποτε θέση προστατεύει καλύτερα τον αεραγωγό του (συμπεριλαμβανομένης και της καθιστής θέσης). Έπειτα, ακολουθούμε τα ίδια βήματα όπως σε αναίσθητο τραυματία.

 

            Η διαδικασία τοποθέτησης του NPA, με απλά λόγια, όπως στα παρακάτω βήματα:

1.      Για να βρούμε το σωστό μέγεθος, μετράμε το NPA κατά μήκος, από το

ρουθούνι εως το λοβό του αυτιού. Αν έχουμε ρυθμιζόμενο NPA το ρυθμίζουμε το καπάκι ώστε να βλέπουμε το μήκος που μετρήσαμε. Εαν δεν είναι ρυθμιζόμενο, σημαίνουμε το μήκος με ταινία.

2.      Για να είμαστε σίγουροι οτι θα χωρέσει στο ρουθούνι του τραυματία, μετράμε

το πάχος του NPA με το πάχος του μικρού δαχτύλου του τραυματία. Αν το NPA είναι μικρότερο, μπορούμε να προχωρήσουμε.

           

3.      Δίνουμε κλίση στο κεφάλι προς τα πίσω ώστε να είναι ευκολότερη η εισαγωγή

 του NPA.

4.      Λιπαίνουμε το NPA με χειρουργικό τζελ ή σάλιο.

5.      Επιλέγουμε αρχικά το δεξί ρουθούνι του τραυματία γιατί συνήθως είναι

φαρδύτερο και πιο ίσιο από ότι το αριστερό. Εάν δεν τα καταφέρουμε εκεί ή αν γνωρίζουμε οτι ο τραυματίας έχει κάποιο πρόβλημα σε αυτό το ρουθούνι, επιλέγουμε το αριστερό.

6.      Τοποθετούμε το NPA κάθετα (στο κεφάλι και όχι στο έδαφος) ακολουθώντας

τη φυσική καμπύλη.

7.      Όταν μπει μέχρι το σημείο που έχουμε σημάνει, ελέγχουμε οτι δουλεύει

(ακούμε την αναπνοή του τραυματία) και το ασφαλίζουμε με ταινία.

            Από αυτό το σημείο και μετά, θα πρέπει να επανελέγχουμε τακτικά το NPA γιατί με οποιαδήποτε μετακίνηση του τραυματία (για ελέγχους στην πλάτη, μεταφορά με φορείο κλπ) μπορεί να κουνηθεί από τη θέση του και ενώ οπτικά να φαίνεται σωστά τοποθετημένο, να μην λειτουργεί.